به گزارش خبرنگار «خبرنامه دانشجویان ایران»؛ ۱۲ آبان سال جاری، نمایندگان مجلس یازدهم در نشست علنی با بررسی و تصویب طرح جمعیت و تعالی خانواده، مطابق اصل ۸۵ قانون اساسی (تفویض صلاحیت وضع قوانین آزمایشی به کمیسیونها)، موافقت کردند. با این حساب «طرح جمعیت و تعالی و خانواده» به جای اینکه در صحن علنی مجلس بررسی شود، در کمیسیون تخصصی بررسی و مصوبه کمیسیون به صورت آزمایشی، «برای مدت زمان مشخصی» به قانون تبدیل میشود.
پس از موافقت با «طرح جمعیت و تعالی خانواده»، انجمن اسلامی دانشجویان مستقل دانشکده علوم اجتماعی دانشگاه علامه طباطبائی(ره) در نشستی مجازی با مرتضی آقاتهرانی، رئیس کمیسیون فرهنگی مجلس، به گفتگو پرداختند که در ادامه میخوانید؛
حجت الاسلام آقاتهرانی، نماینده مجلس شورای اسلامی درخصوص اهداف طرح جوانی جمعیت و حد مطلوب برای اجرای این قانون گفت: یکی از نکات مهم بحث جمعیت که باید بهش توجه داشت این میباشد که اگر ما جمعیت جوانی نداشته باشیم و جمعیت ما در آینده جمعیت پیری باشد کارهایی که باید انجام دهیم را نمیتوانیم عملی کنیم و باید توقع داشته باشیم که دیگران این کار را برای ما انجام دهند مثل افرادی که روحیه پیری دارند که توقع دارند دیگران برای آنها کارهایشان را انجام دهند. پس باید تلاش کنیم جمعیت ما جمعیت جوان پرتلاش، پرتوان، پرانرژی و آماده به کار در همین زمینه ها از جمله اقتصاد سیاست و اجتماع باشد.
بر اساس تلاش هایی که از بیرون القا شده به سبب گرانی پیش آمده، جا افتاده که هرچه فرزند کمتر زندگی بهتر. اینها کاری کردند که در همه ابعاد این اتفاق افتاد یعنی هم در جهت آموزش، اقتصاد، بهداشت و ... به گونهای که فرهنگ همه این شده اول این که دیر ازدواج کنند از آن طرف دیر بچه دار شود انگار کار بدی است. در واقع ما در یک تله جمعیتی افتادیم. حد مطلوبی برای اجرای این قانون این است که به اندازه این افرادی که داریم همین افراد جایگزین خودشان را ایجاد کنند که در این برنامه شصت مادهای که دوستان برنامهریزی کردن ما جهات مختلفی را در نظر میگیریم.
وی درخصوص قوانین جمعیتی اصولاً مدت زمان زیادی میخواهد؛ یعنی بعضی کشورها ۹۰ سال طول کشیده تا به حدی که میخواستند برسند ولی در کشور ما این قانون را اصل ۸۵ کردیم که این طرح ها فقط ۵ سال امکان اجرا دارد دلیل این کار چه بوده که ما این قانون را به این صورت درآوردیم افزود: ما باید به چند چیز توجه کنیم؛ پارامترهای مختلفی وجود دارد حدود سه دوره مجلس این قانون مطرح شده. این ۱۲ سال هر دفعه مطرح میشده و به عناوین مختلف میافتاد در نوبت و معطل می ماند. نماینده های جدید میآمدند باز دوباره احساس اهمیت در رابطه با این موضوع میکردند و دوباره همچنان این چرخه اتفاق میافتاد.
الان ما با بیش از ۱۵۰۰ نفر وقت گذاشتیم برای کارهای این ماده. بنده نوشتهای به هیئت رئیس مجلس دادم که آنها فرمودند یک ماه قول میدهیم که تحویل بدهیم. از همه ارگانها هر کسی این کار را انجام داده بود دعوت کردیم. از حوزه بسیج، شورای انقلاب فرهنگی کشور و حالا ارگان های دیگه که هر کسی هر کاری کرده بیاد.
قانونش که درآمد میخواستیم بیاریم توصحن که اگر این چنین می شد ما هم مثل قبلیها میافتادیم توی چرخ زمان و مشکل پیدا میکردیم. الان که از وسط آذر برنامه بودجه به مجلس میآید وقتی هم که وارد مجلس بشود تا بعد عید طول میکشد دیگر به جز بودجه هیچ بحث دیگهای در مجلس نیست. تا بیایم بجنبیم بحث ریاست جمهوری و انتخابات پیش میاد مجلس درگیری با این هاست که تکان بعدی و بیایم بخوریم به برنامه هفتم میرسیم که باید این را بنویسیم... که ۴ سال تمام میشود و دوباره باز این چرخه در فرایند زمان اتفاق میافتد و دوره بعد هم به همین شکل...خب چه کنیم؟ نکته اول اینکه پس ما را میکشاند به اینکه این را اصل ۸۵ای کنیم که ضربتی وارد صحن مجلس بشود و دیگر ۳۰۰ تا نماینده در این مورد حرف نزنند که وقت گیر باشد.
رئیس کمیسیون فرهنگی مجلس با بیان اینکه اکثر ضمانتهای اجرایی و مدیریت ها با ستاد عالی جمعیت هست، این ستاد عالی در واقع چه میباشد و از چه افرادی تشکیل می شود و به چه شکلی قرار است کار کند، اظهار داشت: به شکل طبیعی برای اجرای قانون اینکه دست چه کسی باشد یک مشکلی که باید روی آن فکر کرد چند تا نظر بود. یکی اینکه دوستان میگفتند این را بدهیم به شورای انقلاب فرهنگی که راه بندازد. که یک ارگان اجرایی نیست. پس باید کاری کنیم که بیفتد دست دولت چون دولت هست که ما رای اعتماد بهشان میدهیم و به کسی که بهش رای اعتماد میدهیم را میتوانیم استیضاح کنیم پس بهتر این که دولتی شود. دولتیها بعضی اوقات این دغدغه ها را یا کمتر دارند و یا ندارد بنا شد که کمیته راه بیفتد که این کمیته وجود خارجی دارد زیر مجموعه این کمیته شورای عالی باشد که شورای انقلاب یعنی رئیس سه قوه و آن را اداره می کند ولی برای اجرایی شدن باید دست وزارت کشور باشد که اگر وزیر کشور دیر جنبید طرح استیضاح را وارد کنیم.
آقا تهرانی درخصوص بودجه ستاد مطرح کرد: این نیست که وزارت کشور خودش بودجه را بدهد. اگر دقت کرده باشید مثلاً یک بخشی از آن مربوط به آموزش و پرورش هست؛ این آموزش کتابهایی مینویسد برای بچه ها که حتماً باید در آن ازدواج و فرزندآوری بیان شده باشد. این هم اصلا بودجه لازم ندارد. یا مثلاً در اداره ثبت آرم آن یک آقا و خانم و یک بچه هستند که اینها همه اشکال بعضی چیزا اصل بودجه نمی خواهد که در واقع تشویقی داریم، که صحبت کردیم با افراد مربوطه و با آقای جهانگیری که آنها توقع نداشته باشند که هیچ آینده خیر بالاخره یک چیز بینابینی باید وجود داشته باشد که مقام معظم رهبری هم فرمودند که بی مایه فتیره.
وی در پاسخ به سوالی پیرامون سهم زنان خانهدار در این قوانین گفت: اکنون راجع به این موضوع چند ماده را بهش توجه دارند که اگر بشود برای آنها یک بیمه قرار داد و یا برای آنها بازنشستگی بگذاریم و یا برای اصل فرزنددار شدن آنها به گونهای باشد که هزینههای کمتری به همراه داشته باشد. بحث کارمند یا غیرکارمند نیست. اول صحبت شد که مثلا اگر کسی که طی سه سال در روستایز زندگی می کند اگر بیشتر از ۴ بچه داشته باشد زمینی به آنها بدهند که ۳۰ سال در اختیارش باشد و بعد از آن تحویل بگیرند که در آنجا باغداری کند و یا گل و قارچ و این چیزها پرورش دهد و از این طریق نیازهایشان را تامین کند ولی باید حداقل سه سال در آن روستا باشد.
آقاتهرانی درباره وضعیت قانون تسهیل ازدواج بیان کرد: این قانون چندین سال است که تمام شده متاسفانه دولت ها آن را عملی نکردند. البته خالی از نقص هم نیست. الان که این قانون خواهد آمد ما میتوانیم آن را یک بازنگری جدی بکنیم و این خیلی آسان خواهد بود. البته به نظرم خیلی نباید آرمانی فکر کنیم چون فرصت از دست میرود و در جلسه هم که داشتم دیدم که مشغول بررسی ماده چهارم بودند و آنها با دقت کار را جلو می بردند و اگر بحثی مطرح شود و رای بگیرد ما خیلی آسان میتوانیم بحث تسهیل ازدواج جلو ببریم.
وی افزود: ما این قانون را پنج سالش کردیم که امیدواریم دوساله جواب بدهد. بنابراین باید نظارت جدی داشته باشیم که ببینیم عیب و گیرش کجاست. آیا دولت عمل نمیکند یا آیا وزیر سستی میکند و قبول ندارد!؟ یا قانون مشکل دارد، اصلاحش کنیم.
وی در پایان به سوالاتی پیرامون همین موضوع پاسخ داد که در ادامه میخوانید؛
در ماههای پایانی دولت چگونه بحث اجرایی را پیگیری خواهید کرد؟
این طرح تا به شورای نگهبان برود و به اصطلاح تایید شود، قاعدتا دولت فعلی الان فقط بحث بودجه هست که ما الان داریم صحبت می کنیم که بتوانیم کار بودجهاش را راه بیندازیم وگرنه تا از شورای نگبان خارج شود و اصلاحاتی انجام شود وقت این دولت تمام است.
اگر شورای نگهبان ایراد گرفت و عودت داد چه می کنید؟
اصلاح میکنیم. شورای نگهبان با قوانین بالا دستی نگاه می کند. تک به تک را بررسی میکند و ما هم قبولش داریم. البته ما کاری کردیم که این مشکل کمتر ایجاد شود. از خود دوستان دعوت کردیم که در جلسات حضور داشته باشند. با این تعامل جلو رفتیم.
معلمینی که خانم هستند و همزمان شاغل، چه تدابیری برای فرزندانشان اندیشیدید؟
در قانون هست کسانی که فرزند دار میشوند در طی آن نه ماه مرخصی داده میشود برای اینکه بچه را راحت تر تربیت کنند. وقت گذاشته شده و توجه کردیم. چون از خود خواهران معلم و خواهرانی که بودند استفاده کردیم و آنها هم مشکلات را گفتند.
ای کاش در این طرح به دان شجویان یا سربازانی که متاهل هستند بیشتر توجه بشود؟
ما توجه کردیم. ماحتی مطرح کردیم که دوره سربازیشان کمتر شود اما از دوستان نیروی انتظامی و ناجا و ... جلسات را آمدند و گفتند مقداری در بحث سرباز ما مشکل داریم. بالاخره در آخر به یک جمع بندی رسیدیم ولی الان خاطرم نیست.
برخی اساتید شرط واحد برداشات رو تجرد و شرط بی فرزندی قرار میدهند چاره ای اندیشیده شده؟ یا اینکه ماده ۲۹ طرح بهتر نبود امکان تاهل برای همه دبیرستان ها را فراهم کند؟
ببینید در قانونی که ما آوردیم فرق میکند با اینهایی که الان هست. گاهی اوقات کارها شخصی است. ممکن است استادی باشد که شرط خود را برای استاد مشاور بودن این اعلام کند که شما مجرد باشید. برای این مثلا نمیدانیم کاری بشود کرد یا نه؟
گزارش از مسلم خلخال